De magische hoed uit de verloren doos
Permacultuurcentrum Den Haag draait al jaren mee in de wereld van voedselinnovatie en het eerste Eetbaar Park wat zij in onderhoud kregen was het park dat werd aangelegd door de eerste cursisten van de Permacultuur jaartraining. Het stukje grond is gelegen in Madestein, Den Haag. Een stukje zanderig gemeentegrond dat in 2009 beschikbaar werd gesteld voor permacultuur. De schop ging de grond in en de paden werden gevormd. De bedjes kregen kleur en na het verlies van wat fruitbomen die sneuvelden door de woelmuis kregen andere planten en boompjes het naar hun zin en vestigden zich.
Afscheid is nooit gemakkelijk
Nu ruim tien jaar later kunnen we ervan spreken dat het park inmiddels voor vele tuinverzorgers haar armen heeft geopend en van een hoop gepassioneerde tuinders afscheid heeft moeten nemen. De Appelboom, die in het midden van het ontwerp staat, heeft velen zien komen, gevoed, geheeld en weer moeten laten gaan. De natuur, en in het bijzonder, dit Eetbaar Park, maakt iets in je los. Je kunt je handen in de aarde steken en er komt letterlijk voeding uit. Er groeit alleen maar lekkers, en de mogelijkheden tot uiting van creativiteit zijn eindeloos. Zeker als Permacultuur tuinder valt er in dit ontwerp eindeloos te experimenteren met zon, schaduw, water, symbiose en bodemsoorten. Een ware leertuin.
Een magneet
Zelf ben ik slechts een half jaar geleden (mei 2019) als vrijwilliger bij zorgboerderij Pluk begonnen onder leiding van ervaren krachten, aan wie ik enorm veel te danken heb. Het groene rijk, zo noem ik het graag of de groene wereld, ging voor me open. ‘’Brandnetel eetbaar? Joh? Zevenblad, nooit van gehoord. Kleefkruid, hé dat is leuk, het plakt aan m’n shirt! Allemaal in de salade? Meen je niet?!’’ Zo was elke dag voor mij in de eerste paar maanden op de boerderij. Ik leerde van alles. Eetbare wilde planten, welke planten goed samenwerken, hoe je moet snoeien maar ik leerde vooral veel planten kennen. De jeugdigheid die ik door deze ervaringen opdeed stelde een magneet in werking. ‘’Waarom ga je niet het Eetbaar Park beheren?’’ werd mij gevraagd door een van mijn begeleiders.
Een nieuwe start
Twee jaar geleden was de laatste beheerder vertrokken en daarna had een enkeling nog geprobeerd het eetbaar park-ontwerp in stand te houden. Maar zoals sommigen van jullie weten; Als je de natuur met rust laat, dan wordt het weer bos. En dat was gaande. Het park was in transitie naar bos. Overal brandnetels van torenhoge lengtes. Een jungle waar je niet verder dan een meter kunt kijken door de dichte begroeiing. De paden waren overwoekerd evenals de bessenstruiken waarvan ik niet wist dat die er überhaupt waren. Met een vlijmscherpe snoeischaar, een harnas met een arsenaal aan reserve snoeischaren, een bandana en twee zwarte camouflagestrepen op mijn gezicht ging ik erdoorheen. Ik deed ontdekking na ontdekking.
Inmiddels
Het heeft een ruime vier weken geduurd voor ik klaar was met het wegsnoeien van wat er naar mijn inzicht niet in thuishoorde. Wat overbleef was verbijsterend. Negen appelbomen, een perenboom, bessenstruiken waarvan onder andere witte, rode en zwarte bessen. Thaiberry, bramen, druiven, Japanse wijnbessen, kruidenbedjes, wilgen, stenen- vormgevende afbakeningen en een ravage aan groene brandnetelmulch. Het park was klaar voor een nieuw leven. Het aantal rondleidingen groeide. Mijn enthousiasme is onverstoorbaar. Nog steeds. Inmiddels werken we met zeven mensen in het park. Allen hun eigen geadopteerde planten en allemaal gelijkwaardig vaardig en leergierig.
Ondanks het koude seizoen dat komen gaat en de kersttijd is is mijn hart toch zo verwarmd door het effect wat dit stukje grond tot nu toe bij mij en bij ons allemaal teweeg heeft gebracht. Er is een warme groep ontstaan van hele leuke jonge krachten die het zo leuk hebben samen. Er is een nieuwe familie ontstaan tussen mensen die elkaar aanvoelen, van elkaar willen leren en elkaars krachten herkennen en waarderen. Ik had nooit gedacht toen ik een half jaar geleden bij Pluk als vrijwilliger begon, en mijn eerste rauwe brandnetel fijnkauwde, dat ik nu deel zou zijn van zo’n fijne club mensen die in mijn ogen onder de armen van de grote appelboom, die centraal staat in het tuinontwerp, voor een prachtig Eetbaar Park, de natuur, de aarde en elkaar zorgen.
De toekomst
Het fenomeen planning is ondergeschikt aan zo’n leerplek als de natuur. Dingen ontstaan. Plannen worden ter plekke uitgevoerd en voor je het weet kijk je trots naar een prachtig stukje tuin. Ik moet daar wel op letten. Dat ik de tijd neem om even te genieten en te zien wat er is neergezet. Er groeien enorm veel, hoe zal ik het deze keer zeggen? ‘’Toetjes?’’ Het ontwerp staat vol met lekkere zoetigheden. Al die bessenstruiken en appelbomen zorgen voor veel lekkers. Och, ik heb nog niet eens de framboos genoemd. Vol staat het ermee! Een sterke observatie die ons geleid heeft naar een nieuwe richting was om meer variatie aan te brengen zodat we, na een dagje werken allemaal wat voedingswaardige etenswaren mee naar huis kunnen nemen. Buiten al dat lekkers dan. We gaan ons richten op vaste voedzame planten die we gaan combineren met alles wat er al staat. Wat er komen zal, kan ik nog niet zeggen, voor mij is dat het nieuwe hoofdstuk van mijn ontwikkeling.
Ben je nieuwsgierig geworden en wil je eens komen kijken? Kom gerust eens langs. Je bent altijd welkom op dinsdag tot en met vrijdagochtend tussen 09:00 en 12:00 uur. Mocht je een afspraak willen maken om met meerdere mensen langs te komen of wil je ook kennismaken met voedsel produceren in een bosrandsysteem op basis van de permacultuurprincipes, neem dan gerust contact op via mijn e-mailadres roger8711 AT live DOT nl of via de contactgegevens van Permacultuurcentrum Den Haag.
